Một số vấn đề pháp lý liên quan đến nguyên tắc xác định trách nhiệm hình sự trong trường hợp đa tội phạm theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam
DOI:
https://doi.org/10.70236/khplvn.299Từ khóa:
đa tội phạm, nhiều tội phạm, phạm tội có tính chất chuyên nghiệp, phạm tội 02 lần trở lên, tái phạm, tái phạm nguy hiểmTóm tắt
Đa tội phạm là một vấn đề pháp lý đã được nhà làm luật quan tâm từ khi ban hành Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 1985; tuy nhiên cho đến nay khi BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 (BLHS năm 2015) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 86/2025/QH15 (Luật sửa đổi, bổ sung BLHS năm 2015) ra đời, chế định này vẫn chưa được quan tâm toàn diện. Hiện nay, BLHS năm 2015 và Luật sửa đổi, bổ sung BLHS năm 2015 vẫn còn bỏ ngỏ về nguyên tắc áp dụng các tình tiết này. Trong bài viết này, tác giả tập trung phân tích quy định của BLHS năm 2015 và Luật sửa đổi, bổ sung BLHS năm 2015 về đa tội phạm; phân tích sự ảnh hưởng của đa tội phạm trong việc xác định trách nhiệm hình sự đối với chủ thể phạm tội; và từ đó cho thấy bất cập lớn khi nhà làm luật không quy định nguyên tắc áp dụng các hình thức này. Cuối cùng, bài viết kiến nghị một số nguyên tắc áp dụng các hình thức đa tội phạm mang tính chất gợi mở để hoàn thiện chế định đa tội phạm trong pháp luật hình sự Việt Nam.
Tải xuống
Tài liệu tham khảo
[1] Lê Văn Đệ, Chế định nhiều tội phạm – Những vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb. Chính trị quốc gia, 2003 [trans: Le Van De, The legal regime of multiple offenses – Theoretical and practical issues, National Political Publishing House, 2003]
[2] Jakub Drapal, Sentencing multiple conviction offenders, Faculty of Law, Charles University, 2021, DOI: https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1477370821996903
[3] Phan Thị Thu Lê, Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự trong luật hình sự Việt Nam, Luận án Tiến sĩ luật học, Học viện Khoa học xã hội – Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, 2019 [trans: Phan Thi Thu Le, Aggravating circumstances in Vietnamese criminal law, Doctoral Dissertation, Graduate Academy of Social Sciences – Vietnam Academy of social sciences, 2019]
[4] Austin Lovegrove, Sentencing the mutiple offender: Judicial practice anh legal principle, Australian Institute of Criminology, No. 14, 2004
[5] V. P. Malkôv, Nhiều tội phạm: định nghĩa, phân loại và ý nghĩa pháp lý, Nxb. Đại học Kazan, No. 140, 2006 [trans: V.P. Malkov, Multiple crimes: Definition, classification, and legal significance, Kazan University Press, 2006]
[6] V.P. Malkôv, Tính đa dạng của nhiều tội phạm và các hình thức của nó trong luật hình sự Liên Xô, Nxb. Đại học Kazan, No. 174, 1982 [trans: V.P. Malkov, The diversity of multiple crimes and its forms in Soviet Criminal Law, Kazan University Press, 1982]
[7] Dosaeva Glera Suleimanovna, Multiple Crimes, Doctor of Law, Russian State University of Justice, No. 21, 2017
[8] Nguyễn Thị Minh Trâm, Các tình tiết tăng nặng TNHS liên quan đến nhiều tội phạm theo quy định pháp luật hình sự Việt Nam, Luận án Tiến sĩ luật học, Trường ĐH Luật TP. Hồ Chí Minh, 2022 [trans: Nguyen Thi Minh Tram, Aggravating circumstances related to multiple offenses under Vietnamese criminal law, Doctoral Dissertation in law, Ho Chi Minh City University of Law, 2022]
[9] Trần Thị Thùy Trang, Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo luật Hình sự Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ luật học, Trường ĐH Luật Hà Nội, 2015 [trans: Tran Thi Thuy Trang, Aggravating circumstances in Vietnamese criminal law, Master’s Thesis in Law, Hanoi Law University, 2015]
[10] Trường ĐH Huế - Trung tâm đào tạo từ xa, Giáo trình Luật hình sự Việt Nam – Phần Chung, Nxb. Công an nhân nhân dân, 2009 [trans: Hue University – Center for Distance Education, Vietnamese criminal law textbook – General part, People’s Public Security Publishing House, 2009]
[11] Trường ĐH Luật TP. Hồ Chí Minh, Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần chung), Nxb. Hồng Đức, 2015 [trans: Ho Chi Minh City University of Law, Vietnamese criminal law: General part – textbook, Hồng Đức Publishing House, 2015]
[12] Trịnh Tiến Việt (chủ biên), Trách nhiệm hình sự và hình phạt, Nxb. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2022 [trans: Trinh Tien Viet, Criminal liability and sentencing, Vietnam National University Press, 2022]
[13] Trần Thị Quang Vinh, Các tình tiết giảm nhẹ TNHS trong Luật hình sự Việt Nam, Luận án Tiến sĩ luật học, Viện Nghiên cứu nhà nước và pháp luật, 2002 [trans: Tran Thi Quang Vinh, Mitigating circumstances in Vietnamese Criminal Law, Doctoral Dissertation in Law, Institute of State and Law, 2022]
